Πάνδημος - Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Παντείου Πανεπιστημίου

H ψηφιακή βιβλιοθήκη Πάνδημος του Πάντειου Πανεπιστημίου περιλαμβάνεται εδώ και μερικές μέρες στο ευρετήριο του openarchives.gr. Πρόκειτα για μια πολύ καλή προσπάθεια από την κεντρική βιβλιοθήκη του Παντείου Πανεπιστημίου με σκοπό να κάνει ευρύτερα γνωστή την συγγραφική δραστηριότητα των μελών του Παντείου Πανεπιστημίου. Αυτή την στιγμή διαθέτει 160 τεκμήρια που περιλαμβάνουν διδακτορικές διατριβές, μεταπτυχιακές εργασίες και σημειώσεις από όλες σχεδόν τις σχολές του Παντείου.

Στην αρχική σελίδα υπάρχει η εξής περιγραφή για τον Πάνδημο:

Χώρος ηλεκτρονικής δημοσίευσης της συγγραφικής δραστηριότητας των μελών της επιστημονικής κοινότητας του Παντείου Πανεπιστημίου. Μέσω του Πανδήμου επιτυγχάνεται η ευρεία δημοσίευση και η άμεση διάθεση, η μεγαλύτερη προβολή και κατοχύρωση της εργασίας, στην ευρεία επιστημονική κοινότητα, ενώ ενισχύεται η επιστημονική επικοινωνία.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Δημήτρη Γαβρίλη, υπάλληλο της βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου για την συνεργασία του.

Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Πειραιώς

Από σήμερα το openarchives.gr έχει στο ευρετήριό του και την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Αυτή η ψηφιακή βιβλιοθήκη λειτουργεί εδώ και αρκετό καιρό

εσωτερικά στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς χωρίς να επιτρέπεται η πρόσβαση από το διαδίκτυο.

Αυτή η πολιτική άλλαξε πριν λίγο καιρό, η εφαρμογή είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο ενώ για την πρόσβαση στα τεκμήρια απαιτείται ο χρήστης να βρίσκεται στο δίκτυο του Παν. Πειραιώς. Στην πρώτη σελίδα αναφέρεται:

Το περιεχόμενο της ψηφιακής βιβλιοθήκης είναι προσβάσιμο μόνο από υπολογιστές που είναι συνδεδεμένοι με το δίκτυο του Πανεπιστημίου. Η πρόσβαση είναι επίσης εφικτή και μέσω dialup συνδέσεων από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς.

Ελπίζω στο μέλλον να γίνει δυνατή η διάθεση του υλικού σε οποιονδήποτε, πράγμα που ισχύει για άλλα πανεπιστήμια, όπως για παράδειγμα στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο.

Ο κύριος όγκος των τεκμηρίων που περιέχει (1643 αυτή την στιγμή) αποτελείται από μεταπτυχιακές και διδακτορικές διατριβές από διάφορα τμήματα του Πανεπιστημίου Πειραιώς ενώ διαθέτει επίσης και ορισμένα ηλεκτρονικά περιοδικά, το περιοδικό Κέρδος και το Lloyd's casualty week.

Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να ευχαριστήσω την κα. Ρόζα Μαυροπόδη, υπεύθυνη του τμήματος Μηχανοργάνωσης της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Πειραιώς για την συνεργασία της.

mobile.openarchives.gr

Μια πρώτη δοκιμαστική έκδοση του openarchives.gr κατάλληλη για κινητά τηλέφωνα και άλλες συσκευές με πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι διαθέσιμο στην διεύθυνση http://mobile.openarchives.gr.

Πρόκειται για μια πλήρως λειτουργική έκδοση του openarchives.gr την οποία έχω προσπαθήσει να κάνω όσο πιο "ελαφριά" γίνεται. Έτσι, έχω αφαιρέσει τα γραφικά και έχω απλοποιήσει τα CSS ενώ o HTML κώδικας έχει τροποποιηθεί στα πρότυπα της Compact HTML (cHTML) που ορίζει το W3C. Στην ανάπτυξη με βοήθησαν πολύ τα παρακάτω εργαλεία:

• Opera Mini Simulator
• iPhone Simulator
• dotMobi
• SmartPhone Emulator
  

To επόμενο βήμα θα είναι να γίνουν εκτεταμένες δοκιμές στο mobile.openarchives.gr και στο επόμενο στάδιο να γίνει και μια wap.openarchives.gr υλοποίηση...

Ψηφιακό Ελληνικό περιεχόμενο και ανοικτή πρόσβαση

Το 16ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών φιλοξένησε αρκετές εισηγήσεις σχετικά με τις ψηφιακές βιβλιοθήκες. Μία από τις σημαντικότερες ήταν το Ψηφιακό Ελληνικό περιεχόμενο και ανοικτή πρόσβαση (pdf) των Παναγιώτη Γεωργίου & Φιερούλα Παπαδάτου από την Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Πατρών. Διαβάζοντας το κείμενο μπορεί κανείς να πάρει μια πολύ καλή εικόνα για τον χώρο των ελληνικών ψηφιακών βιβλιοθηκών. Συγχαρητήρια στους συγγραφείς, εξαιρετική δουλειά!

Απο την εισήγηση δεν θα μπορούσε να λείπει και μια αναφορά στο openarchives.gr τον "πρώτο ελληνικό OAI Harvester που λειτουργεί σε πειραματικό επίπεδο" όπως γράφουν οι εισηγητές.

Σεμινάριο για ιδρυματικά αποθετήρια

Σεμινάριο διοργανώνει η ΕΕΒΕΠ για τα ιδρυματικά αποθετήρια στην βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών. Το σεμινάριο θα διεξαχθεί την Τετάρτη 10 Οκτωβρίου από τις 16:00 ως τις 20:00 ενώ εισηγήτρια θα είναι η κα. Άρτεμις Χαλεπλίογλου.

Δείτε την περίληψη σε μορφή PDF καθώς και το σχεδιάγραμμα πρόσβασης:

Ο Ελεύθερος Τύπος γράφει για τις Ψηφιακές Βιβλιοθήκες

Επιτέλους ένα mainstream μέσο ασχολείται με τις ψηφιακές βιβλιοθήκες. Ο Ελεύθερος Τύπος έχει στην σελίδα του σχετικό άρθρο με τίτλο: Από τις προθήκες στο διαδίκτυο.

Το ανακάλυψα διαβάζοντας το blog της Wicked Librarian.

Ελληνικά περιοδικά από το DOAJ.org στο openarchives.gr

Τα ελληνικά περιοδικά του Directory of Open Access Journals (DOAJ) προστίθενται από σήμερα στο ευρετήριο του openarchives.gr.

Το Directory of Open Access Journals περιέχει υψηλού επιπέδου επιστημονικά περιοδικά ανοικτής πρόσβασης (open access) τα οποία παρέχονται εντελώς δωρεάν. Το DOAJ περιέχει στον κατάλογό του περιοδικά σε διάφορες γλώσσες και ποικίλα επιστημονικά πεδία. Αυτή την στιγμή το ευρετήριό του αριθμεί 2858 περιοδικά και 151395 τεκμήρια. Η ανάπτυξη και η χρηματοδότηση του project γίνεται από τις βιβλιοθήκες του Lund University.

Από το DOAJ δεν θα μπορούσαν να λείπουν και ελληνικά περιοδικά. Έτσι, εντόπισα στον κατάλογό του τα παρακάτω:

• ANISTORITON - history, archaeology, art history
• e-περιοδικό επιστήμης και τεχνολογίας
• Ελληνική Ορθοδοντική Επιθεώρηση
• Inquires in sports and physical education
• Hellenic Journal of Cardiology
  

Μετά από αρκετές προσπάθειες OAI-PMH harvesting και φιλτραρίσματος των αποτελεσμάτων κατάφερα να δημιουργήσω έναν μηχανισμό που απομονώνει το περιεχόμενο των ελληνικών περιοδικών και τα εισάγει στο ευρετήριο του openarchives.gr.

Ανάπτυξη ψηφιακής βιβλιοθήκης και ιδρυματικού αποθετηρίου στην Κεντρική Βιβλιοθήκη ΕΜΠ

Μία από τις νεότερες ψηφιακές βιβλιοθήκες που τέθηκαν σε λειτουργία είναι αυτή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στην διεύθυνση: http://dspace.lib.ntua.gr. Οι υπεύθυνοι του έργου Δρ. Αλέξανδρος Κουλούρης, Διονύσης Κόκκινος & Άγγελος Αναγνωστόπουλος βρέθηκαν στο 16ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών όπου και παρουσίασαν την δουλειά τους.

Ανάπτυξη ψηφιακής βιβλιοθήκης και ιδρυματικού αποθετηρίου στην Κεντρική Βιβλιοθήκη ΕΜΠ

Abstract:

Περιγράφεται η ανάπτυξη ψηφιακής βιβλιοθήκης και ιδρυματικού αποθετηρίου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ). Το έργο συν-χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (75%) και από εθνικούς πόρους (25%) – (ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ). Η ψηφιακή βιβλιοθήκη χρησιμοποιεί το λογισμικό DSpace και περιέχει σπάνιες ψηφιοποιημένες συλλογές και ένα υπό ανάπτυξη ιδρυματικό αποθετήριο με ηλεκτρονικές διπλωματικές, μεταπτυχιακές και διδακτορικές διατριβές (βλ. ETDs).

Από τη μία, η Κεντρική Βιβλιοθήκη επιχειρεί να προάγει την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά, παρέχοντας σπάνιο ψηφιοποιημένο περιεχόμενο. Τρέχουσα ψηφιοποίηση, περιλαμβάνει δύο μοναδικούς στα Βαλκάνια τίτλους ελληνικών περιοδικών, τον Αρχιμήδη και τον Προμηθέα και περίπου 800 σπάνια βιβλία, που αποτελούν μέρος της Ελληνικής Επιστημονικής και Τεχνικής Βιβλιογραφίας (1830-1940). Σκοπός της παρούσας ψηφιοποιημένης συλλογής βιβλίων, είναι η διευκόλυνση των ερευνητών που ασχολούνται με την ιστορία των επιστημών και της τεχνολογίας.

Από την άλλη, στο ιδρυματικό αποθετήριο κατατίθενται, για την ώρα, μόνο ETDs του ΕΜΠ. Ωστόσο, σχέδια περιλαμβάνουν την κατάθεση και διατήρηση, του συνόλου της γκρίζας βιβλιογραφίας (επιστημονικές δημοσιεύσεις, κλπ.) που παράγονται στο ΕΜΠ. Πρωταρχικός σκοπός είναι να εγκαθιδρυθούν νέες ρουτίνες στην ακαδημαϊκή κοινότητα αναφορικά με την ηλεκτρονική υποβολή και αυτο-αρχειοθέτηση των ETDs. Υπάρχει ήδη σχετική απόφαση της Συγκλήτου του Ιδρύματος, που μας δίνει το δικαίωμα της συλλογής-αποθήκευσης των ETDs και την ευχέρεια του ορισμού των απαραίτητων προδιαγραφών, προτύπων και διαδικασιών για την συγγραφή, ηλεκτρονική υποβολή, αποθήκευση και πρόσβαση των ETDs. Ακολουθούνται τα υποδείγματα συγγραφής των σχολών του ΕΜΠ, ωστόσο, προσδοκούμε στην υλοποίηση ενός ευέλικτου, ενοποιημένου και μοναδικού υποδείγματος που θα βασίζεται στον οδηγό ETD της UNESCO.

Μέχρι τώρα πρόοδος αποτελεί η ανάπτυξη και υλοποίηση της διαδικτυακής φόρμας υποβολής ETDs και η σχετική online βοήθεια στα ελληνικά και στα αγγλικά, οι απαραίτητες τροποποιήσεις και προσθήκες Dublin Core (DC) πεδίων μεταδεδομένων για την ETD DC εγγραφή, και οι πολιτικές, αποθήκευσης και πρόσβασης μεταδεδομένων και ETDs. Έχει ήδη υλοποιηθεί το σύστημα ηλεκτρονικής υποβολής, μια ξεχωριστή διαδικτυακή εφαρμογή, η οποία δρα ως ενδιάμεσος μεταξύ του DSpace και του τελικού χρήστη και έχει ξεκινήσει η πιλοτική εφαρμογή του (Ιούνιος 2007). Επιπροσθέτως, αλλαγές έχουν γίνει στον κώδικα και στο γραφικό περιβάλλον του DSpace με στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των χρηστών. Τρέχοντα βήματα, περιλαμβάνουν την αποτίμηση της πιλοτικής περιόδου λειτουργίας του ιδρυματικού αποθετηρίου, εστιάζοντας στην αντίδραση της επιστημονικής κοινότητας αναφορικά με την αυτο-αρχειοθέτηση και ηλεκτρονική υποβολή.

Για λόγους διαλειτουργικότητας, διατήρησης μεταδεδομένων και ολοκλήρωσης, τα ETDs είναι προσβάσιμα από το δημόσιο κατάλογο (OPAC) της βιβλιοθήκης και το DSpace. Οι συγγραφείς, υποβάλλουν τη δήλωση αποδέσμευσης στην οποία καθορίζουν την πολιτική πρόσβασης που επιθυμούν (π.χ. παγκόσμια πρόσβαση, ΕΜΠ πρόσβαση και έλλειψη πρόσβασης) και έπειτα, τα μεταδεδομένα και το πλήρες κείμενο του ETD. Οι υλοποιημένες πολιτικές πρόσβασης είναι χρηστοκεντρικές και βασίζονται σε διεθνή πρότυπα και πρακτικές (π.χ. NDLTD).

Μελλοντικά σχέδια περιλαμβάνουν την εξατομίκευση, την ολοκλήρωση ψηφιακών συλλογών και υπηρεσιών, τη δυνατότητα αναζήτησης πλήρους κειμένου, την υλοποίηση ομόσπονδης αναζήτησης σε όλες τις ετερογενείς πηγές (ψηφιακή βιβλιοθήκη, ιδρυματικό αποθετήριο, δημόσιος κατάλογος, κλπ.), την αυτόματη εισαγωγή μεταδεδομένων στο DSpace, την υποβολή των αλλαγών κώδικα και διεπαφής στη σχετική κοινότητα ανάπτυξης του DSpace και τη συμμετοχή στην κίνηση – συλλογικό κατάλογο του NDLTD.

16ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών και Ψηφιακές Βιβλιοθήκες

Από σήμερα 1 Οκτωβρίου και για 3 ημέρες λαμβάνει χώρα το 16ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών που διοργανώνεται φέτος από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς.

Δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι εισηγήσεις σχετικές με Ψηφιακές Βιβλιοθήκες. Έτσι, αύριο Τρίτη στην 6η Α Παράλληλη Συνεδρία: Ανοιχτή Πρόσβαση και οι συνέπειές της θα υπάρχουν οι παρουσιάσεις:

• Α. Κουλούρης, Δ. Κόκκινος, Α. Αναγνωστόπουλος: Ανάπτυξη ψηφιακής βιβλιοθήκης και ιδρυματικού αποθετηρίου στην Κεντρική Βιβλιοθήκη ΕΜΠ.
• Π. Γεωργίου, Φ. Παπαδάτου: Ψηφιακό Ελληνικό περιεχόμενο και ανοικτή πρόσβαση.
• Ρ. Θεοδώρου: Βιωσιμότητα των επιστημονικών περιοδικών ανοικτής πρόσβασης.

Ελπίζω να μπορέσω να βρω τις παρουσιάσεις για τις δημοσιεύσω στο openarchives blog τις επόμενες ημέρες.

Στατιστικά ελληνικών ψηφιακών βιβλιοθηκών για τον Σεπτέμβριο

Έγινε σήμερα η καθιερωμένη ενημέρωση των στατιστικών των ψηφιακών βιβλιοθηκών του openarchives.gr για τον μήνα Σεπτέμβριο. Δείτε τα στην διεύθυνση: http://openarchives.gr/statistics .

Aξιοσημείωτη είναι η αύξηση που παρουσιάζει η ψηφιακή βιβλιοθήκη Κοσμόπολις του Πανεπιστημίου Πατρών καθώς με την προσθήκη αρκετών νέων ψηφιακών περιοδικών (δείτε εδώ το σχετικό post) έφτασε πλέον στα 31142 τεκμήρια. Κατά τα άλλα υπήρχαν αρκετές δεκάδες καταχωρήσεις στις περισσότερες από τις ψηφιακές βιβλιοθήκες.

Με την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Πέργαμος του Παν. Αθηνών τι γίνεται άραγε; Εδώ και αρκετούς μήνες δεν βλέπω καμία αλλαγή αν και στην αρχική σελίδα της αναφέρει ότι μέχρι το τέλος του 2007 θα φιλοξενήσει 4 ακόμα νέες συλλογές.